Trump: İran ile müzakereler gelecek hafta başlayabilir

ABD Başkanı Donald Trump, İran ve İsrail arasındaki çatışmalarda sağlanan ateşkese öncülük ettiğini belirterek, nükleer program konusunda İran ile müzakerelerin gelecek hafta başlayabileceğini açıkladı. Trump, ABD saldırılarının İran'ın nükleer kapasitesini yok ettiğini iddia ederken, Tahran ise ağır hasara rağmen nükleer programdan vazgeçmeyeceğini vurgulayarak Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliğini askıya aldı.

24 Haziran Salı günü yürürlüğe giren ateşkesin müzakere edilmesine yardımcı olan Trump, NATO Liderler Zirvesi'nde yaptığı açıklamada, İran ile müzakerelerin yeniden başlatılmasıyla ‘özellikle’ ilgilenmediğini, ancak ABD'li ve İranlı yetkililerin gelecek hafta görüşebileceğini söyledi. ABD saldırılarının nükleer programını yok ettiğini savunan Trump, çatışmaların bitmesine ilişkin bir soruya, "Bir anlaşma imzalayabiliriz, bilmiyorum. Benim bakış açıma göre onlar savaştı, savaş bitti." şeklinde yanıt verdi. ABD'nin Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff ise iki ülke arasında doğrudan ve dolaylı iletişim olduğunu belirtti, ancak İran henüz gelecek hafta ABD ile görüşme yapılacağına dair bir açıklama yapmadı. ABD ile İran arasında altıncı tur görüşmelerin bu ayın başında Umman'da yapılması planlanmış, ancak İsrail'in İran'a saldırısı üzerine iptal edilmişti.

ABD medyasında yer alan haberlere göre Tahran, nükleer programından vazgeçmeyeceğini ısrarla vurguluyor, ancak uzun vadeli barış için temkinli bir umut da var. İran, UAEA ile iş birliğini askıya aldı. Trump daha önce ateşkesin "çok iyi" gittiğini ve İran'ın "bombaya sahip olmayacağını ve zenginleştirme yapmayacağını" söylemişti. Ancak İran, nükleer programından vazgeçmeyeceğini yineledi. İran Parlamentosu, ülkenin yıllardır programı izleyen Birleşmiş Milletler (BM) gözlemcisi UAEA ile iş birliğini durduracak bir teklifi kabul etti. Oylama öncesinde Meclis Başkanı Muhammed Bagır Galibaf, UAEA'yı ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine gerçekleştirdiği saldırıyı kınıyormuş gibi yapmayı bile reddettiği için eleştirdi. Galibaf, "İran Atom Enerjisi Örgütü, nükleer tesislerin güvenliği sağlanana ve İran'ın barışçıl nükleer programı daha hızlı bir şekilde ilerleyene kadar UAEK ile iş birliğini askıya alacaktır." dedi. UAEA Genel Müdürü Rafael Mariano Grossi ise nükleer tesislerinin denetimine yeniden başlanması konusunda İran'a mektup yazdığını ve müfettişlerinin ülkenin stoklarını yeniden değerlendirmesi gerektiğini belirterek, "Geri dönmemiz gerekiyor. Çatışmaya girmemiz gerekiyor." diye konuştu. İsrail'in nükleer silahlara sahip tek Orta Doğu ülkesi olduğuna inanılıyor.