Yüzyıllardır yiyecek ve içecek olarak tüketilen nar (Punica granatum L.) Sağlığı destekleyen özellikleri ile birçok kültürde bilinir ve sıklıkla kullanılır. Ana vatanının Batı'dan Orta Asya'ya kadar olduğu varsayılmaktadır. Nar Akdeniz bölgesinde de yetiştirilmektedir.
Nar içeriğinde potasyum, kalsiyum ve demir minerallerinin yanı sıra A, C vitamini ,K, B vitaminleri ve folik asit de bulunur. Yüksek polifenol içeriğinden de bahsetmek gerekir. Polifenoller ikincil bitki pigmentleridir. Nar antioksidan içeriği en yüksek meyveler arasında yer almaktadır. Nar meyve ve meyve suyu kullanımlarının yanında, nar çiçeği, nar kabuğu, nar çekirdeği yağı, nar sirkesi ve nar ekşisi olarak gıda ve kozmetik sanayinde kullanılmaktadır.
Uzman Diyetisyen Nur Sinem Türkmen, kış ayları yaklaşırken, narın faydaları hakkında bilgi verdi.
100 gram narın besin değerlerini "enerji; kalori 83 (kcal), karbonhidrat 19 (g), şeker 13 (g), mineraller (mg), potasyum 220 (mg), fosfor 36 (mg), kalsiyum 10 (mg), magnezyum 12 (mg), demir 0,5 (mg), çinko 0,35 (mg), vitaminler; beta karoten 40 (mcg), folat 38 (mcg), K vitamini (16 mcg), C vitamini 10 (mg), E vitamini 0,6 (mg), B1 Vitamini 0.05 (mg), B2 vitamini 0.02 (mg), B6 Vitamini 0.08 (mg)" olarak özetleyen Türkmen, narın faydalarını ise şöyle açıkladı:
"Narın sağlığa en faydalı özelliklerinden biri güçlü bir doğal antioksidan olmasıdır. Antioksidanlar vücudu hastalıklara karşı daha dirençli hale getirir, hücreleri serbest radikal hasarından korur, kanser gibi hastalıkları önler, iltihaplanma ve yaşlanmanın etkilerini azaltır.
A, C ve E vitaminleri açısından zengin olan bu meyve, aynı zamanda antiviral ve anti-tümör özelliklere de sahiptir. Nar, çinko, fosfor, magnezyum ve demir bileşikleri açısından zengin ve tıbbi özelliklere sahip bir meyvedir. Ancak şeker içeriğine dikkat edilmelidir.
Narın içerdiği polifenoller antioksidanlar olarak işlev görmektedir. Bu antioksidanların prostat, mide kanseri, kolon, akciğer ve meme kanseri üzerinde olumlu etkileri olduğu çeşitli çalışmalar ile gösterilmiştir.
Nar, kan damarlarını korur, gençleştirir ve böylece kan dolaşımını iyileştirerek kalp ve damar sağlığını koruyabilmektedir. Narın kolesterol düşürücü etkisi de bulunmaktadır. Kolesterol ve yağ birikmesi, kalp hastalığının yaygın nedenlerinden biridir. Nar damarları tıkayan "kötü" kolesterolü düşürmeye yardımcı olabilir. Aynı şekilde "iyi" kolesterolü yükseltebilir ve bu da felç ve kalp krizi riskini azaltır.
Nar sindirim rahatsızlıklarına karşı da oldukça etkilidir. Güçlü antibakteriyel ve antiviral etkisi, bağırsakların düzgün çalışmasına müdahale edebilecek tüm zararlı mikroorganizmaları ve diğer bakterileri ortadan kaldırır. Nar ayrıca şişkinlik ve kabızlık problemlerini önleyerek sindirim sisteminin sağlıklı kalmasına yardımcı olmaktadır. Ağız florası için de birçok faydası bulunmaktadır. Diş etlerinde oluşan enfeksiyonlara karşı etkilidir.
Narda bulunan bitkisel hormonlar, özellikle kadınlarda hormonal sistem üzerinde dengeleyici bir etkiye sahiptir. Bu nedenle nar menopoz dönemi için kullanılabilir.
Narın çekirdekleri de içerdikleri vitamin, mineraller ve antioksidanlarla cildin genç kalmasını ve güzelleşmesini sağlamaktadır.
Narın zararları nelerdir?
Nar alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir.
Nar şeker oranı yüksek bir meyvedir. Şeker hastalarının bu meyveyi kontrollü bir şekilde tüketmeleri gerekmektedir.
Nar hamile kadınlarda rahim kasılmasına neden olabildiği için tüketmeden önce mutlaka doktora danışılmalıdır. Yüksek riskli hamile kadınlar ilk üç aylık dönemde nar tüketmesi önerilmemektedir.
Nar suyunun faydaları nelerdir?
Nar suyunun antioksidan etkisi yeşil çay ve yaban mersini gibi birçok besinden daha fazladır. Antioksidan etkisinin yanında polifenolik bileşiklerde içermektedir. Yapılan araştırmalar, nar suyunun kalp damar sağlığını koruduğunu, kan basıncını, kötü kolesterolü ve kan şekerini düşürdüğünü göstermiştir. İçeriğindeki C, A ve E vitaminleri sayesinde görme sağlığını da desteklemektedir. Nar suyundaki B ve C vitaminleri cildin sağlığına ve güzelliğine katkıda bulunur. Punisik asit, hücre yenilenmesi ve çoğalmasında rol oynar. Kolajen ve elastin üretiminde yer alan hücreleri korur. Cildin erken yaşlanmasını önleyebilir.
Nar çekirdeği yağının faydaları nelerdir?
Narın yüzde 10’unu çekirdekler oluşturmaktadır. Nar çekirdeği yağı çekirdeklerin soğuk preslenmesi yöntemiyle çıkarılmaktadır. Nar çekirdeği yağının da sağlığa çok faydalı etkileri vardır. Nar çekirdeği yağı, besleyici ve tıbbi özelliklerinden dolayı gıda, ilaç ve kozmetik endüstrilerinde fonksiyonel bir bileşen olarak kullanılmaktadır.
Nar çekirdeği yağı fitosteroller içermektedir. Nar meyvesi birçok fenolik içerdiğinden nar çekirdeği yağı da aynı biyolojik özelliklere sahiptir. Nar çekirdeği yağının içerdiği antioksidanlar cildi dış etkenlerden koruyarak hücre yaşlanma sürecini yavaşlatır. Nar çekirdeği yağı cilde bol miktarda nem sağlar, cildin esnekliğini ve elastikiyetini geri kazandırır ve böylece gençleştirici ve kırışık azaltıcı bir etkiye sahiptir. Nar çekirdeği yağı tahriş olmuş ve iltihaplı cildi yatıştırır, kaşıntıyı giderir.
Nar kabuğunun faydaları nelerdir?
Narın kabuğu da nar taneleri kadar sağlığa faydalıdır. Nar kabuğu soğuk algınlığı, öksürük ve boğaz ağrısına iyi geliyor. Nar kabuğunda bulunan elagik asit cildin kurumasını etkili bir şekilde önler ve böylece cildi nemli tutarak cildin kurumasını önler. Yapılan çalışmalar elagalik asidin anti kanser özelliği olduğunu da göstermektedir. Nar kabuğundan veya nar tomurcuklarından elde edilen çay, özellikle menopoz döneminde kadınların şikayetlerine karşı da kullanılabilmektedir.
Nar ekşisi ve nar sirkesinin faydaları nelerdir?
Nar ve nar suyunun fermente edilmesiyle elde edilen ürünlerdir. Nar ekşisi nar suyunun koyulaştırılmasıyla yapılan ekşi bir sostur. Nar ekşisindeki antioksidan kapasitesi nar suyuna göre daha fazladır. Nar ekşisi sağlığa birçok faydası olan besin değerleri açısından zengin bir üründür. Kalp ve damar hastalıklarını, şeker hastalığını ve tümör oluşumunu önleyici özellikleri bulunur. Şeker katkılı olan nar ekşileri bu gruba girmemektedir. Yemek ve salatalara lezzet vermek için kullanılmaktadır. Nar sirkesi de yine antioksidanlar açısında zengin bir besindir. Antibakteriyel özelliği vardır ve kan şekerini dengelemektedir.
Nar çiçeğinin faydaları nelerdir?
Nar çiçeği de güçlü antioksidan etkilere sahip, antosiyaninleri ve organik asitleri içermektedir. Antimikrobiyal etkiye sahiptir ve geleneksel olarak diyabette, insülin direncini tedavi etmek için kullanılırlar. Nar çiçekleri kurutulduktan sonra sıcak ya da soğuk olarak çay şeklinde demlenebilmektedir."
