Atalay: Enflasyonla mücadelede yeni politika önerileri

Toplum Çalışmaları Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi Oğuz Atalay, mevcut ekonomi politikalarının enflasyonla mücadelede yetersiz kaldığını ve yükün alt ve orta gelir gruplarına yüklendiğini belirtti. Atalay, enflasyonda 4-6 puanlık bir düşüş sağlayabilecek politika önerileri sundu.

Analizinde, Mayıs 2023 seçimleri sonrası yıllık enflasyonun yüzde 39,59'dan yaklaşık iki yıl sonra yüzde 37,86'ya gerilediğini, ancak bu süreçte enflasyonun yüzde 75,45'e kadar yükseldiğini hatırlattı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Haziran 2023'te yüzde 15'ten başlayan faiz artışlarını Mart 2024'te yüzde 50'ye, ardından Nisan ayında yüzde 46'ya yükselttiğini, ancak Nisan sonu itibarıyla baz paranın ve geniş paranın yıllık artış oranlarının sırasıyla yüzde 36,34 ve yüzde 35,35 olarak gerçekleşmesinin reel parasal sıkılaşmanın düşük kaldığını gösterdiğini vurguladı.

Atalay, sıkılaştırıcı para politikalarının beklenen ekonomik durgunluk ve likidite sıkışıklığına yol açarken, maliye politikasının aksadığını savundu. 2025 yılı Nisan ayı bütçe gerçekleşmelerine göre bütçe giderlerinin geçen yıla göre yüzde 46,3 arttığını, faiz giderlerindeki artışın ise yüzde 128,6'ya ulaştığını belirtti. İlk dört aylık periyotta faiz giderlerindeki artışın yüzde 98,8 olması, bütçe açığının istenen seviyelere düşürülemediğini gösterdi. Atalay, Mehmet Şimşek'in vergi söylemlerinin altında yatan nedenin bu bütçe dengesizliği olduğunu belirterek, 'Politikaların yükünü alt ve orta gelir grubu çekmekte ancak bu kesimin yaşadığı bütün sıkıntılara rağmen ufukta gemi görünmemektedir' dedi. Toplum Çalışmaları Enstitüsü, alt-orta gelir gruplarının alım gücünü artırmak için çeşitli politika önerileri sundu: ilk vergi diliminin sınırının 2 kat, ikinci vergi diliminin sınırının 3 kat artırılması; mevduat faiz gelirlerinin artan oranlı vergilendirmeye tabi tutulması; belirli bir eşiğin üzerinde mevduat faiz geliri elde edenlere portföylerinin belirli bir oranında devlet tahvili bulundurmaları zorunluluğu getirilmesi; enflasyona endeksli tahvil ihracı artırılması; boş konutlara ilave vergi ve çoklu konut sahipliğine artan oranlı vergi getirilmesi; gelir-harcama uyumsuzluğu üzerinden otomatik vergi getirilmesi; kredi kartıyla yapılan yurtdışı harcamalara artan oranlı vergi getirilmesi.