Türkiye'de her beş şirketten biri iflas etti: Zombi şirket sayısı rekor seviyede

Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nün yayınladığı 'Türkiye’nin İcra ve İflas Raporu', ülkedeki ekonomik krizin boyutunu gözler önüne serdi. Rapora göre, Türkiye'de her beş şirketten biri fiilen iflas etti. Artan KOBİ kredileri, yüksek enflasyon karşısında ezilirken, finansmana erişimde ciddi bir düşüş yaşandı ve icra dosyalarında rekor kırıldı.

Raporda, Türkiye'de derinleşen ekonomik buhranın etkileri detaylı olarak incelendi. Hukuk ve Adalet Politikaları Direktörü Dr. Yavuz Selim Günay tarafından hazırlanan rapora göre, birçok şirket resmen iflasını ilan etmese de, asgari seviyede faaliyet göstererek 'zombi şirket' haline geldi. Bu şirketler, elde ettikleri kazançlarla faaliyetlerini sürdürememesine rağmen, yeniden finansman, düşük faiz veya kamu desteği gibi desteklerle iflastan kurtuldu.

Raporda, yüksek enflasyon, kredi daralması ve reel sektördeki kârlılık erozyonu nedeniyle zombi şirket oranının yüzde 20 seviyelerine yaklaştığı belirtildi. Türkiye'de neredeyse her beş şirketten birinin faaliyetlerini organik olarak değil, sürekli zarar, borçlanma ve yapay yaşam destekleriyle (teşvikler, sübvansiyonlar, düşük faizli krediler vb.) sürdürdüğü vurgulandı. IMF'nin 2023 tarihli raporuna göre, Türkiye, halka açık olmayan şirketler arasında zombi şirket oranlarında yüzde 13 ile hala birinci sırada yer alıyor. Ayrıca, KOBİ kredisi kullanım oranları incelendiğinde, işletmelerin finansmana erişiminin artmış gibi görünse de, gerçek borçlanma kapasitelerinin zayıfladığı, Ocak 2023-Mayıs 2025 arasında KOBİ kredisi kullanım oranının yaklaşık yüzde 120 artmasına rağmen, aynı dönemdeki kümülatif enflasyonun yaklaşık yüzde 240 olması nedeniyle reel anlamda daralma yaşandığı tespit edildi. İcra ve iflas dairelerine gelen dosya sayısı 2015'te yaklaşık 26,2 milyon iken 2023'te 38,3 milyonla zirve yapmış, 2024'te ise 32,7 milyona gerilemiştir. Ortalama işlem süresi ise 2023'te 582 günden 2024'te 918 güne yükselmiştir. 2024 yılında her 14 kişiden birinin ekonomik suçlarla ilişkilendirildiği de raporda yer alıyor.