Çok mâhir bir kalemin ruh dünyasından da damlasa şiirde dil kusuru olur mu ya da şiirdeki lirik jargonun anlatımından kaynaklanan ifade farklılığını dil kusuru olarak görmek durumunda mıyız? Çok tartışılması gereken bir konu… Derslerde öğrencilere ’’Anlatım Bozuklukları’’ başlığı altında anlattığımız konu, tam da buna parmak basıyor. Anlatım Bozuklukları’ nın kitaplarda halen ortak tanımı ve konu anlatımı yok. Her kitap, yazarının önceliği doğrultusunda yazılmış. Bu yüzden lirik ifadelerdeki dil kusurlarını bir yere oturtmakta zorlanıyorum. Usta şairlerin kaleminden çıkmış şiirlerde de anlatım bozuklukları olabiliyor ancak lirik şiir sevdiğimden midir yoksa lirik şairlere saygımdan mı bilmiyorum, bu anlatım kusurları şairin mâhir kaleminde öyle eriyor ki lirizm içinde kayboluveriyor. Şimdi bununla ilgili birkaç örneğe bakalım:

1-) Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol
Sallanmaz o kalkışta ne bir mendil ne bir kol.
(Yahya Kemal, Bağlacın yanlış kullanımı)

2-) Başımı alıp gideyim gurbet ellere
Ne sen beni unut ne de ben seni…
(Fahri Yalçın, Yüklem eksikliği)

3-) Atlastan bakardım nereye gitti.
Öyle öyle ezber ettim gurbeti.
(Can Yücel, Gereksiz yardımcı eylem kullanımı)

4-) Biz Heybeli’ de her gece mehtaba çıkardık
Sandallarımız neşe dolar, zevke dalardık.
(Yesâri Asım Arsoy, Gereksiz sözcük kullanımı)

5-) Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden
Birçok seneler geçti dönen yok seferinden.
(Yahya Kemal, Gereksiz ek kullanımı)

6-) Ben gidersem sazım sen kal dünyada
Gizli sırlarımı aşikâr etme!
(Aşık Veysel, Gereksiz sözcük kullanımı)

7-) Gel ey hilâl kaşlım dizim üstüne
Ay bir yandan sen bir yandan sar beni.
(Sabahattin Ali, Yüklem eksikliği)

8-) Boşuna çekilmedi bunca acılar İstanbul 
Bulutların ardında damla damla sesler 
(Vedat Türkali, Gereksiz ek kullanımı)

9-) Sen kalem ol ben de kâğıt
Yaz beni yârim yârim…
(Volkan Konak, Yüklem eksikliği)

10-) Sen bize layıksın biz de sana İstanbul.
(Vedat Türkali, Yüklem eksikliği)

11-) Üç gün dedin beş gün dedin, aylar oldu gelmedin
Geçen cuma gelecektin, aylar oldu gelmedin.
(Lamia Benek, Mantık yanlışlığı)

Şiirlerden sonra gelelim şarkılara. Çoğunun sözleri popçulara ait olan, Türkçeye hiçbir söyleyiş özelliği kazandırmayan, dilimizi bir aşama bile yukarı taşımayan, hızlı üretilen/ tüketilen özelliğiyle günümüzün pop kültürü hızıyla birlikte kuralsızlık ve ihmalleri beraberinde getiriyor. Şarkılarda da anlatım bozukluğu olur mu, demeyin aşağıdaki örneklerde Türkçenin nasıl bir çıkmaza sürüklendiği gördükçe bana hak vereceğinizi umuyorum:

1-) Bir zamanlar ben de deli gibi sevdim.
O bana dert ben ona mutluluk verdim.
(Adnan Şenses, Yüklem eksikliği)

2-) Umduğum dağlara karlar mı yağdı?
(Kenan Doğulu, Deyim yanlışlığı)

3-) Bana gözün gibi baksan, el üstünde tutsan.
(Asya, Gereksiz sözcük kullanımı)

4-) Yemin etme, tutamazsın, yükselirsen duramazsın
(Kıraç, Nesne eksikliği)

5-) Bir çizik attım gönlüme, kanattım.
(Mazhar Alanson, Nesne eksikliği)

6-) Sevdamızın adı berrak, sonu toprak, dönen alçak olsun.
(Uğur ışılak, Yer tamlayıcısı eksikliği)

7-) Seni nasıl sevdiğimi bir ben bir Allah bilir.
(Seferad, Yüklem eksikliği)

8-) Birçok güzeller sevdim, birini biraz fazla.
(Mazhar Fuat Özkan, Gereksiz ek kullanımı)

9-) Ne seninle ne de sensiz olmuyordu.
(Fedon, Bağlacın yanlış kullanımı)

10-) Zamanı ben çizdim yoksa zaman mı beni.
(Serdar Ortaç, Yüklem eksikliği)

11-) Zaman mı değişti yoksa ben mi?
(Teoman, Yüklem eksikliği)

12-) Üzgünüm ama ilk kez tanıştığım birine telefonumu veremem.
(Demet Akalın, Mantık yanlışlığı)

13-) Seni istiyorum, seni seviyorum.
(Rafet el Roman, Gereksiz nesne kullanımı)

14-) Kulaklarımda uğru uğru uğultular
Ben günlere yanarım, günler bana.
(Onur Akın, Yüklem eksikliği)

15-) Arayanlar hiçbir yerde, inananlar dualarda buldular.
(Yüksek Sadakat, Yüklem eksikliği)

16-) Şaşıran sen mi yoksa ben miyim bilemedim.
(Akil sanatçı Orhan Gencebay, Edatın yanlış kullanımı)

17-) Ben seni severim, çok seni severim.
(Seferad, Sözcüğün yanlış yerde kullanımı)

18-) Kötü günlerin henüz gelmedi daha.
(Ebru Destan, Gereksiz sözcük kullanımı)

19-) Ne seni ne kendimi ateşe atamam.
(Ege, Bağlacın yanlış kullanımı)

20-) Bu dünya ne sana ne de bana kalmaz.
(Sezen Aksu, Bağlacın yanlış kullanımı)

21-) Yoksa mani, yoksa engel.
(Hande Yener, Gereksiz sözcük kullanımı)

22-) Kapı çalınıyor, kapatıyorum.
(Zekai Tunca, Nesne eksikliği)

Yücel ÖNDER
Türkçe Öğretmeni