Sivil itaatsizlik, dünya genelinde çeşitli şekillerde karşımıza çıkan bir direnme yöntemi olarak kullanılır. Vergi vermemek, devlete olan borçları ödememek, elektrik faturalarını ödemeyi reddetmek gibi eylemler, bu direniş biçimlerinin somut örneklerindendir. Türkiye’nin doğu ve güneydoğusunda kaçak elektrik kullanımının yaygınlaşması da bu çerçevede değerlendirilebilir. Bu durum, bireysel bir direnişten ziyade, organize bir şekilde yönlendirilen ve bölgesel bir sorun haline gelen bir mesele olarak karşımıza çıkıyor.
Doğu ve güneydoğuda, bölücü terör örgütlerinin uzun süredir yürüttüğü propaganda ile halkın bir kısmı devlete karşı bir sivil itaatsizlik hareketine yönlendirilmiş durumda. Vergi vermemek, devlet otoritesini tanımamak ve kaçak elektrik kullanmak gibi eylemler, terör örgütleri tarafından bir direniş aracı olarak teşvik edilmiştir. Bu direnişin yükü ise ülkenin geri kalanına, özellikle vergisini düzenli ödeyen vatandaşlara yansımaktadır. "Neden biz ödeyelim?" sorusu, kaçak elektrik kullanmayanlar için haklı bir isyan haline geliyor.
Bölgedeki kaçak elektrik kullanımı, sadece yerel bir sorun olmaktan çıkarak ülke genelinde ekonomik ve sosyal dengeleri etkileyen bir meseleye dönüşmüş durumda. Dicle Elektrik’in verilerine göre, bölgede yıllık 10 milyar kWh’ye varan kaçak elektrik tüketimi yapılmaktadır. Bu tüketim, birçok Avrupa ülkesinin yıllık elektrik tüketimini bile aşmaktadır. Bu durum, hem ekonomik kayıplara yol açmakta hem de devlet otoritesinin zayıfladığı algısını yaratarak bölücü unsurların ekmeğine yağ sürmektedir.
Sivil İtaatsizlik ve Ayrılıkçı Hareketlere Dünyadan Örnekler
Dünya genelinde, sivil itaatsizlik ve vergi vermeme eylemleri, ayrılıkçı hareketler tarafından sıkça kullanılmıştır. İspanya’daki Bask Bölgesi, bu tür direnişlere örnek gösterilebilir. ETA (Euskadi Ta Askatasuna), Bask Bölgesi’nde İspanyol devletine karşı yürüttüğü silahlı mücadele ile tanınırken, aynı zamanda vergi ödememe gibi ekonomik direniş araçlarını da kullanmıştır. ETA, devlete karşı direnişin bir parçası olarak Bask Bölgesi’ndeki iş insanlarından “devrim vergisi” adı altında para toplamış, İspanyol devletine vergi vermeyi reddederek kendi finansmanını sağlamaya çalışmıştır. Bu durum, Bask Bölgesi’nde bölücülük söylemlerini güçlendirmiş ve toplumsal bölünmelere yol açmıştır.
Katalonya da benzer bir örnek olarak karşımıza çıkar. Bağımsızlık talep eden Katalan hareketi, merkezi hükümete karşı ekonomik bir direniş olarak zaman zaman vergi ödemeyi reddetmeyi gündeme getirmiştir. Bu strateji, Katalonya’da bağımsızlık yanlılarının merkezi hükümete olan ekonomik bağlılığı zayıflatmayı amaçlamıştır.
Bir diğer önemli örnek ise İrlanda Bağımsızlık Hareketi’dir. İngiltere’ye karşı yürütülen bağımsızlık mücadelesi sırasında, İrlandalılar İngiliz hükümetine vergi ödemeyi reddederek direniş göstermiştir. Bu ekonomik direniş, İrlanda’daki ayrılıkçı hareketin en önemli araçlarından biri haline gelmiştir.
Kaçak Elektrik Sorunu için Uzun Vadeli Kapsayıcı Çözümler Gerekli
Bask Bölgesi, Katalonya ve İrlanda örnekleri, ayrılıkçı hareketlerin ekonomik direnişi nasıl bir araç olarak kullandığını gözler önüne seriyor. Türkiye’nin doğu ve güneydoğusunda yaşanan kaçak elektrik sorunu da benzer bir sivil itaatsizlik örneği olarak değerlendirilmelidir. Sert ve hızlı çözümler, bölgede daha büyük sosyal huzursuzluklara ve kutuplaşmalara yol açabilir. Kaçak elektrik sorununu çözmeye çalışırken bölgedeki ekonomik ve sosyal dengeleri gözeten uzun vadeli politikalar geliştirmek, hem devlete olan güveni yeniden inşa etmeye hem de bölücü unsurların propagandasını etkisiz hale getirmeye yardımcı olacaktır.
Bu noktada böylesine büyük bir sorunu, Türkiye’nin dört bir yanında savaşların patlak verdiği ve iç güvenliğin hassas bir dengede olduğu bir dönemde sert tedbirlerle çözmeye çalışmak, doğu ve güneydoğuda isyanlara yol açabilir. Kaçak elektrik üzerinden toplumu ikiye bölme riski de bu tür sert uygulamaların en önemli sonuçlarından biri olacaktır. Bu tür bir müdahale, devlete olan güvenin daha da zedelenmesine yol açabilir ve bölücü unsurların söylemlerini güçlendirebilir.
Vergi vermemek ve kaçak elektrik kullanmak gibi direniş araçları, zamanla toplumsal bölünmelere yol açabilen tehlikeli bir hal alabilir. Türkiye’nin, bu sorunu çözmek için kapsayıcı ve sosyal kalkınmayı hedefleyen stratejilere yönelmesi, bölgedeki toplumsal barışı sağlamak açısından kritik öneme sahip. Aksi takdirde, alınacak sert önlemler, bölücü unsurların işine yarayacak ve toplumsal kutuplaşmayı daha da derinleştirecektir.
Sonuç olarak, kaçak elektrik sorunu sadece ekonomik değil, sosyal ve siyasal boyutları olan bir mesele olarak ele alınmalıdır. Dünyadaki ayrılıkçı hareketlerin vergi vermeme ve ekonomik direniş stratejilerini göz önüne alarak, Türkiye’nin bu sorunu kalıcı ve kapsayıcı çözümlerle ele alması gerekmektedir.