Sovyetler Birliği yıkıldığında Ermenistan’ın nüfusu 4,5 milyondu. Sadece 34 yıl sonra bugün aldığı göçlere rağmen 2,5 milyon. Bu nüfusun bir milyondan fazlası, ekseriyeti Rusya’da olmak üzere yurtdışında yaşıyor. Ermenistan nereden ve neden göç aldı diyeceksiniz. Nüfusun Azerbaycan’da %7’si, Türkistan’da %1’i Ermeni’ydi. Bu toplulukların neredeyse tamamı Ermenistan’a göçtü. Bu göçe rağmen nüfus bu kadar azaldı.

Ermenistan’ın doğal zenginliği yok. Ne petrolü ne doğalgazı ne de maden yatakları var. Tarım yapmaya müsait bereketli toprakları da yok. Sahili yani uluslararası piyasalara direk erişimi yok. Ermenistan’ın toprakları halkını doyurmuyor. Ermenistan şirket olsaydı iflas eder, kapatılırdı.

Vaziyeti bu olan bir devletin batı ve doğu komşuları olan Türkiye ve Ermenistan’ı karşısına alacak bir işe girişmesi beklenmez değil mi? Küçük milletlerin milliyetçileri beklenmeyen, akla aykırı işlere kolaylıkla girişirler. Zira onlar gerçek dünyada değil hayalleriyle inşa ettikleri gerçeklerden kopuk bir alemde yaşarlar.

Tepki milliyetçileri mensup oldukları milleti mahvederler. Çünkü objektif olamazlar. Milliyetçikleri milletlerini kalkındırmayı hedeflemez. Başka millete/milletlere düşmanlık ederler. İntikam almaya çalışırlar. Milliyetçiliklerinin esası milletlerinin çıkarlarına olanı yapmak değildir. Düşmanlık ettikleri millete/milletlere zarar vermektir. Ermeni milliyetçiliği de Yunan milliyetçiliği de bu nedenlerle milletlerini yok olmaya doğru götürüyor. Yunanistan’ın hepsi birbirinden büyük bir sürü sorunu var. Ama onlar bu sorunları görmezden gelip olmayan Türk tehlikesini bertaraf etmeye çalışıyorlar.

Türk milliyetçileri tepki milliyetçiliğinden ders çıkarmalı. Amerikan, Rus, Çin, Batı ve Arap aleyhtarlıkları üzerine inşa edilen milliyetçilikler Türkiye’yi büyütmez, kalkındırmaz. Ancak felakete götürür.

Azerbaycan’ın topraklarını işgal etmesi Ermenistan’ı tüketti. Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan birlikte hareket edince dünya ile sadece ambargolar altında olan İran üzerinden irtibat kurabildiler. Kendilerini koruyacağını düşündükleri Rusya’ya tam teslim oldular. Ülke sözde bağımsızdı. Sınırlarını Rus askerleri koruyordu. Demiryolları Rusya’ya bağlıydı. Doğalgaz ve petrolünü Rusya’dan alıyordu. Nükleer santral Rusya’nındı. Kısaca Ermenistan Rusya’nın bir eyaleti gibiydi. Peşinyan bu kısır döngüyü kıracağını vaat ederek iktidara geldi.

Kısır döngü uzun bir mücadeleden sonra ancak çatladı. Ermenistan artık bağımsızlığa daha yakın. İstikameti Batı. Türkiye ve Azerbaycan ile ilişkilerin iyileştirilmesi ekonomiyi rahatlatacak ve Peşinyan’ı güçlendirecek. Seçimlerin seneye yapılacağı göz önüne alınarak uçuşların başlaması, sınır kapılarının açılması ve yeni sınır kapıları kurulması başta olmak üzere gerekli adımlar zaman kaybetmeden atılmalı. Ermenilere uygulanan vize kaldırılmalı. Gümrük vergileri sıfırlanmalı. En önemlisi koridorun inşaatı bir an önce bitirilmeli. Zira tek başına bu koridordan yapılacak geçişler bile küçük Ermenistan’ı zenginleştirmek için yeterli olacak.

Peki uzun vadede ne olacak? Ermenistan’ın nüfusu azalmaya devam edecek. Zira gençlerin çoğu yurtdışında olduğundan nüfusun yaş ortalaması yüksek. AB ve Ermenistan anlaşmışlardı, AB bu anlaşmanın imzalanmasını bekliyordu. Muhtemelen Eylül’de Ermenilere vizesiz AB ülkelerine gitme ve ikamet etme hakkı tanıyacak. Bu gelişme olduğunda gençlerin önemli bir kısmı Avrupa’ya gideceğinden nüfus daha da azalacak ve yaşlanacak. (Bu hak tanındığında ekonomisi daha iyi olan Gürcistan’dan 500 bin civarında Gürcü Avrupa’ya göçtü)

Çok uzun olmayan bir gelecekte Ermenistan Ermenilerin yurdu olmaktan çıkacak. Türk yurdu olacak. Tarihte olduğu gibi. Bu süreci hızlandırmak için iki devlette Türk şirketlerinin Ermenistan’da iş ve yatırım yapmalarını desteklemeli. Özellikle küçük ve orta ölçekli işyerlerinin kurulması ve Ermenistan’da Türk nüfusunun kalabalıklaşması teşvik edilmeli.

İşgal altındayken sürekli ‘’Karabağ Türk yurdu’’ deniyordu. Ben ‘’Karabağ Türk Yurduda Revan ve Gümrü ne yurdu?’’ diye soruyordum. Karabağ kurtarılınca bu sefer Zengezur için aynı ifadeler kullanıldı. Aynı soruyu Karabağ yerine Zengezur koyarak sormaya devam ettim. Topkapı sarayında Revan köşkü var. Ermenistan kurulunca Revan, Erivan oldu. Peki biz Revan’ı Ermenilerden mi aldık? Hayır Safevilerden aldık. İskitlerden, Hazarlardan beri Türk yurdu olan bu coğrafya Bizans dışında her daim Türk devletlerinin bir parçası oldu.

Ermeniler tehcire kadar her zaman azınlıktaydılar bu topraklarda. Anadolu’nun her tarafında oldukları gibi. Tehcir kararı alınınca Ermenilerin özellikle sınıra yakın olanların ekseriyeti o tarihte Rus Çarlığına bağlı olan bu coğrafyaya göçtü. Osmanlı da buna göz yumdu hatta teşvik etti. Çok ilginçtir, Ermenilerin Ahıska’ya, Acaristan’a ve Gürcistan’a göç etmesini zorlaştırdılar ama bu coğrafyaya yerleşmelerini desteklediler.

İttihatçılar aşağı yukarı Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizi içeren altı Osmanlı eyaletinde Ermeni devleti kurulmak istendiğinin bilincindeydiler. Tehcir ve Rusya’ya göç operasyonuyla ‘’Türkiye’de Ermeni devleti kurma projesini’’ akamete uğrattılar. Ermeni devletinin -kesinlikle kurulacaksa bile- bizim İran’a, İran’ın Rusya’ya kaybettiği bu fakir, denizlere uzak ve Türkiye’ye muhtaç topraklarda kurulmasının önünü açtılar.

Sovyetler yıkıldığından beri Kafkasya’da İran, Türkiye ve Rusya güç mücadelesi veriyorlar. ABD, Çin ve AB bu zaman diliminde Kafkasya’ya nüfus edemediler. Cuma günü imzalanan anlaşmayla Türkiye zaferini ilan etti. Rusya ve İran yenildi. Amerika Kafkasya’ya girdi. Rusya ve İran ABD’yi direk karşılarına almaktan çekineceklerinden anlaşmaya açıktan muhalefet etmeyecekler. Ama bu yenilgiyi kabul etmeleri mümkün değil. Süreci baltalamak ve koridorun çalışmasını engellemek için ellerinden geleni yapacaklardır. Rehavete kapılmamalı ve hazırlıklı olmalıyız. Bu anlaşmanın gerçekleşmesini sağladığımızda Erivan’ın Revan olmasıyla sonuçlanacak süreç başlayacak. Stephanakert, Hankendi (Hanın kenti) oldu. Erivan neden Revan olmasın?